Mizofonia to zaburzenie, które sprawia, że zwykłe, codzienne dźwięki potrafią wywołać silne emocje i fizyczny dyskomfort. Mlaskanie, stukanie czy pociąganie nosem stają się źródłem napięcia, złości lub potrzeby ucieczki. Choć problem nie jest jeszcze jasno sklasyfikowany, dotyka coraz więcej osób, wpływając na relacje, życie społeczne i codzienne funkcjonowanie. Wiele osób zadaje sobie pytanie co to jest mizofonia, dopiero gdy zauważa u siebie lub bliskich skrajne reakcje na dźwięki otoczenia.

Czym jest mizofonia i dlaczego budzi tak silne reakcje?

Mizofonia to zaburzenie, które dla wielu osób wciąż brzmi dość tajemniczo, choć jej pierwsze objawy pojawiają się częściej, niż mogłoby się wydawać. Polega ona na skrajnie silnej reakcji na określone dźwięki, które dla większości ludzi są obojętne lub całkowicie niezauważalne. Zaburzenie to nie jest jeszcze w pełni sklasyfikowane, jednak pacjentów z mizofonią przybywa i coraz częściej szukają oni specjalistycznej pomocy, by radzić sobie z tą przypadłością.

Sednem problemu jest nadwrażliwość na bodziec dźwiękowy — takie dźwięki wydawane przez ludzi, jak np. mlaskanie czy siorbanie, potrafią wywoływać silną reakcję emocjonalną, której dana osoba nie potrafi kontrolować. Często określa się to potocznie jako fobia mlaskania, choć mechanizm jest bardziej złożony niż w przypadku typowego lęku.

W praktyce oznacza to, że pewne dźwięki wywołują dyskomfort, napięcie, rozdrażnienie, a czasem nawet przyspieszone bicie serca lub ucisk w klatce piersiowej. Dla niektórych problem często nasila się do tego stopnia, że osoby z mizofonią często wycofują się z życia społecznego, ponieważ dany dźwięk staje się nie do zniesienia. Unikanie wspólnych posiłków czy rezygnacja z kina to częste strategie obronne, które niestety prowadzą do izolacji.

Mizofonia – przyczyny i wrażliwość na dźwiękach

Choć badacze wciąż próbują poznać przyczyn owego problemu, wiele wskazuje na to, że ogromna część dowodów wskazuje na związek z nadreaktywnością układu nerwowego. Mizofonia to nadwrażliwość, która może pojawić się zarówno u osób z zaburzeniami lękowymi, jak i u tych, którzy mają historię ADHD, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych lub innych problemów psychicznych. Częstym pytaniem jest: mizofonia skąd się bierze? Odpowiedź zazwyczaj leży w neurobiologii i sposobie przetwarzania bodźców.

Selective sound sensitivity syndrome, czyli właśnie mizofonia, może mieć podłoże w sposobie, w jaki mózg filtruje bodźce i nadaje im znaczenie. Pewne dźwięki odbierane jako nieprzyjemne uruchamiają podobne ścieżki reakcji, jak w sytuacjach stresowych, co tłumaczy, dlaczego nawet pozornie błahy dźwięk staje się trudny do zniesienia.

Wrażliwości na dźwięki sprzyja także wcześniejszy stres, szumy uszne czy przebyte schorzenia neurologiczne. Niektóre teorie mówią również o roli emocji – dany dźwięk może być powiązany z negatywnym wspomnieniem, a bodziec wzmacnia reakcję.

Mizofonia – objawy i reakcje organizmu

Mizofonia może objawiać się w różny sposób u poszczególnych osób. Głównie jest to jednak gwałtowna, niewspółmierna reakcja na irytujący dźwięk całkowicie neutralny dla otoczenia. Najbardziej typowe są odgłosy związane z jedzeniem – mlaskanie, żucie, siorbanie – ale także dźwięki wydawane przez ludzi, takie jak stukanie długopisem, pociąganie nosem czy klikanie myszką. Te denerwujące dźwięki stają się centralnym punktem uwagi chorego.

Osoba z mizofonią odczuwa wtedy narastające napięcie, a typowe reakcje to złość, frustracja, rozdrażnienie, a czasem nawet potrzeba ucieczki. Niektóre dźwięki potrafią prowadzić do agresji słownej, ponieważ problem staje się zbyt silny, by utrzymać emocje pod kontrolą. Pierwsze objawy najczęściej pojawiają się w okresie dojrzewania i z czasem mogą zmieniać nasilenia.

Warto zwrócić uwagę na problem, jakim jest mizofonia u dzieci. Rodzice często mylą ją z błędem wychowawczym lub trudnym charakterem, podczas gdy dziecko cierpi z powodu przeciążenia sensorycznego przy rodzinnym stole. Wczesna interwencja jest tu kluczowa.

Nadwrażliwość na dźwięk a diagnostyka i schorzenia współistniejące

Nadwrażliwość słuchowa, choć brzmi podobnie, nie jest tym samym co fonofobia. Fonofobia to zaburzenie, w którym pojawia się lęk przed głośnym hałasem, natomiast mizofonia to przewlekła i specyficzna reakcja na drażniące, często ciche dźwięki. Zrozumienie tej różnicy (fonofobia objawy a objawy mizofonii) jest kluczowe dla doboru odpowiedniej metody leczenia.

Wiele osób zastanawia się również: mizofonia czy to choroba psychiczna? Choć nie figuruje ona jako samodzielna jednostka w niektórych klasyfikacjach, jest uznawana za zaburzenie, które wymaga wsparcia terapeutycznego, a niekiedy psychiatrycznego.

Diagnostyka bywa trudna z uwagi na fakt, iż mizofonia nie została jeszcze jednoznacznie ujęta w klasyfikacjach medycznych. Mimo to stosuje się narzędzia takie jak np. Amsterdam Misophonia Scale, które pomagają poznać, w jakiej skali występuje problem. W internecie dostępny jest niejeden mizofonia test online, jednak rzetelną diagnozę może postawić tylko specjalista w gabinecie. Test na mizofonię obejmuje pytania o reakcje na określone bodźce, emocje oraz wpływ objawów na codzienne funkcjonowanie.

Jak radzić sobie z mizofonią i jak wygląda jej leczenie?

Jak radzić sobie z mizofonią na co dzień? To ważne, jeśli weźmie się pod uwagę, że niektórych dźwięków z otoczenia trudno uniknąć. Choć nie istnieje jedna uniwersalna metoda, terapia może znacząco zmniejszyć objawy. Jedną z najskuteczniejszych form jest terapia poznawczo-behawioralna, której elementem może być ekspozycja na dany dźwięk w kontrolowanych warunkach. Skuteczna bywa także terapia habituacyjna, polegająca na stopniowym przyzwyczajaniu mózgu do bodźca, tak aby przestał on być interpretowany jako zagrożenie.

Psychoterapia pomaga także zrozumieć reakcje emocjonalne i wypracować nowe schematy. W naszym gabinecie oferujemy psychoterapię dla dorosłych, która pozwala pracować nad obniżeniem ogólnego poziomu lęku, co często łagodzi objawy nadwrażliwości dźwiękowej.

W niektórych przypadkach stosuje się techniki wyciszające układ nerwowy, co jest bardzo ważne zwłaszczа u osób, u których mizofonia często współistnieje z zaburzeniami lękowymi. Leczenie mizofonii obejmuje również praktyczne rozwiązania – słuchawki wygłuszające lub douszne emitujące przyjemny szum często pozwalają normalnie funkcjonować w sytuacjach społecznych. Osoby cierpiące często uczą się także, jak leczyć nadwrażliwość poprzez stopniowe oswajanie się z drażniącymi bodźcami.

Mizofonia – leczenie, przyczyny i objawy w ujęciu praktycznym

Jeśli objawy są bardzo nasilone i towarzyszy im depresja lub silna nerwica, rozważane są czasem mizofonia leki. Farmakoterapia jest jednak zawsze elementem wspierającym, a nie główną metodą leczenia.

Przyczyny tego zaburzenia nadal są badane, jednak wiemy, że niektóre dźwięki odbierane jako przyjemny szum, a inne jako drażniący dźwięk, mogą w różny sposób stymulować słuch oraz układ nerwowy. Przyczyny i objawy mizofonii mogą zmieniać się wraz z wiekiem, a cierpiące na tą przypadłość osoby często uczą się technik, które pozwalają im radzić sobie w trudnych sytuacjach.

W wielu przypadkach efekty terapii są na tyle duże, że pacjenci odzyskują kontrolę nad reakcjami i nie muszą już wycofać się z ważnych dla siebie aktywności.

Umów się na konsultację
Gabinet znajduje się w Warszawie Śródmieściu przy ul. Żurawiej 43 lok. 103
Telefon: 602 151 359
Email: perkowska.anna@gmail.com