Wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia, w skrócie WOPFU, to dokument, który ma ogromne znaczenie w codziennym życiu szkolnym uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Nie jest to jedynie kolejny, zbędny formularz do wypełnienia. Jest to raczej narzędzie pozwalające realnie spojrzeć na ucznia, jego możliwości, ograniczenia oraz specyficzne potrzeby edukacyjne.

WOPFU umożliwia ocenę poziomu funkcjonowania ucznia nie tylko na podstawie jego wyników w nauce. Pod uwagę bierze się również jego emocje, zachowanie, komunikację i relacje społeczne. Dzięki temu możliwe jest stworzenie środowiska edukacyjnego, które wspiera, a nie wyklucza. WOPFU to także mechanizm kontrolny – dzięki niemu szkoła ma możliwość oceny skuteczności działań edukacyjnych oraz ich modyfikacji, gdy tylko pojawią się zmiany w funkcjonowaniu dziecka.

Czym jest WOPFU? Kto powinien przeprowadzać ocenę poziomu funkcjonowania ucznia?

WOPFU przygotowuje zespół nauczycieli i specjalistów, którzy pracują z danym uczniem na co dzień. Sporządzenie tego dokumentu nie jest zadaniem realizowanym przez pojedynczą osobę – konieczna jest współpraca różnych szkolnych ekspertów, którzy znają dziecko z różnych perspektyw.

Zazwyczaj koordynatorem zespołu zostaje wychowawca klasy, ale dyrektor placówki może powierzyć to zadanie innemu pracownikowi, np. pedagogowi specjalnemu. Niezależnie od tego, kto koordynuje zespół, jego zadaniem jest zorganizowanie spotkań, poinformowanie rodziców ucznia oraz zebranie wszystkich potrzebnych informacji.

W spotkaniach zespołu mogą brać udział również opiekunowie dziecka, a po osiągnięciu pełnoletności – sam uczeń. Dodatkowo, jeśli dyrektor uzna to za zasadne, do prac nad dokumentem mogą zostać włączeni specjaliści z zewnątrz, w tym np. logopeda czy pracownik poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Taki zespół specjalistów umożliwia kompleksowe spojrzenie na potrzeby ucznia i stworzenie WOPFU, które rzeczywiście odpowiada na jego sytuację. W przygotowaniu analizy może pomóc również psychoterapeuta.

Co powinien zawierać dokument WOPFU (wielospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia)?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 roku dokument WOPFU powinien przedstawiać nie tylko trudności ucznia, ale również jego mocne strony, zainteresowania oraz indywidualne potrzeby edukacyjne. Wśród informacji zawartych w dokumencie powinny znaleźć się także dane o zakresie potrzebnego wsparcia ze strony nauczycieli i specjalistów, a w razie potrzeby – o konieczności zatrudnienia pomocy nauczyciela.

WOPFU musi również zawierać informacje o niepowodzeniach w nauce oraz trudnościach w funkcjonowaniu ucznia. Nie chodzi tylko o to, co dziecko robi źle – ważne jest również zrozumienie, dlaczego tak się dzieje i co można zrobić, aby mu pomóc. Takie podejście pozwala na dostosowanie ścieżki edukacyjnej nie do programu, ale do ucznia. Opracowanie tego dokumentu powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 30 dni od otrzymania przez szkołę orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Jak w praktyce wygląda proces tworzenia WOPFU?

Przygotowanie WOPFU wymaga regularnych przeglądów i aktualizacji. Pierwsze opracowanie dokumentu powinno nastąpić na początku roku szkolnego lub zaraz po wpłynięciu orzeczenia.

Następnie, WOPFU powinno być aktualizowane co najmniej dwa razy w roku szkolnym – na koniec każdego półrocza. Pozwala to śledzić postępy ucznia i dostosowywać działania do zmieniających się potrzeb. W praktyce oznacza to obserwację codziennego funkcjonowania dziecka, analizę trudności oraz określenie obszarów wymagających dodatkowego wsparcia.

Współpraca między nauczycielami i specjalistami jest tu kluczowa – każdy z nich wnosi coś innego, a wspólnie tworzą pełen obraz sytuacji ucznia. Dzięki takiemu podejściu można zauważyć zarówno bariery, które utrudniają naukę, jak i mocne strony, które warto wzmacniać.

WOPFU – podsumowanie

WOPFU to dokument, który może realnie wpłynąć na postępy ucznia. Nie jest to formalność, lecz narzędzie do świadomego planowania procesu edukacyjnego. Ułatwia się w ten sposób stworzenie środowiska szkolnego, które nie ignoruje problemów ucznia, ale je rozpoznaje i reaguje w odpowiedni sposób. W przypadku uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego to absolutna podstawa działań edukacyjnych. Dzięki wielospecjalistycznej ocenie poziomu funkcjonowania ucznia szkoła może podejmować decyzje, które są merytoryczne i oparte na rzetelnych danych.

FAQ dotyczące WOPFU

WOPFU – ile razy w roku?

Dokument powinien być aktualizowany co najmniej dwa razy w roku szkolnym – na koniec każdego półrocza. W praktyce jednak warto rozważyć dodatkowe aktualizacje, jeśli w trakcie roku nastąpią istotne zmiany w funkcjonowaniu ucznia, np. pojawienie się nowych trudności lub znaczący postęp.

Kto pisze WOPFU?

WOPFU przygotowuje zespół nauczycieli i specjalistów, którzy znają ucznia z codziennej pracy. W skład zespołu mogą wchodzić m.in. wychowawca, pedagog specjalny, psycholog szkolny, logopeda czy nauczyciele przedmiotowi. Prace koordynuje wyznaczona osoba, dbając o spójność i rzetelność dokumentu.

WOPFU – co zawiera?

Dokument opisuje nie tylko trudności, ale także mocne strony ucznia, jego zainteresowania, sposoby uczenia się i reagowania na sytuacje szkolne. Uwzględnia też formy wsparcia, jakie uczeń powinien otrzymać, oraz zalecenia dotyczące organizacji jego pracy w klasie i podczas zajęć specjalistycznych.

Czy WOPFU dajemy rodzicom?

Tak, rodzice lub pełnoletni uczeń powinni mieć dostęp do dokumentu, aby móc współpracować ze szkołą w zakresie realizacji zaleceń. Przekazanie im WOPFU umożliwia spójne działanie w domu i w szkole, co zwiększa skuteczność wsparcia.

WOPFU – jak napisać?

Należy zebrać informacje od wszystkich osób pracujących z uczniem, przeanalizować jego postępy i trudności, a następnie przedstawić je w sposób konkretny, opisowy i zgodny z wymogami prawnymi. Ważne jest, aby unikać ogólników, skupić się na faktach i przykładach z codziennych sytuacji szkolnych oraz podać propozycje rozwiązań wspierających ucznia.

Co to jest IPET i WOPFU?

IPET (Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny) to dokument, który określa cele, metody pracy, formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zakres dostosowań dla ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Tworzy się go w oparciu o wyniki WOPFU, czyli Wielospecjalistycznej Oceny Poziomu Funkcjonowania Ucznia. WOPFU jest diagnozą stanu obecnego, natomiast IPET jest planem działań wynikającym z tej diagnozy.